Βιολογία των φυτών

  • Φωτοσύνθεση
    Φωτοσύνθεση

Παρόλο που υπάρχουν λίγες εξαιρέσεις (όπως ορισμένα που παγιδεύουν και καταναλώνουν έντομα π.χ. νηπενθή), τα φυτά γενικώς δε καταναλώνουν άλλους οργανισμούς για να τραφούν.
Αντί αυτού αντλούν την ενέργεια απευθείας απ’το ηλιακό φως μέσω της διαδικασίας της φωτοσύνθεσης και απορροφούν όλα τα ζωτικά ανόργανα στοιχεία που χρειάζονται από το  περιβάλλον.
Αυτός ο απλός τρόπος ζωής επέτρεψε στα φυτά να αποικήσουν και να ευδοκιμήσουν σε πολλά διαφορετικά περιβάλλοντα, καθιστώντας τα τη βάση για να συντηρηθούν πιό πολύπλοκοι οργανισμοί σαν τα ζώα.

Τα φυτά λοιπόν είναι παραγωγοί και όχι καταναλωτές.

Φωτοσύνθεση
Αυτό που κάνει τα φυτά τόσο μοναδικά είναι η ικανότητα να αντλούν ενέργεια από το ηλιακό φως, το διοξείδιο του άνθρακα και το νερό μέσω της διαδικασίας της φωτοσύνθεσης.
Τα κύτταρα που φωτοσυνθέτουν βρίσκονται μέσα στα φύλλα και στους ιστούς του μίσχου και  περιέχουν χρωστικές που δεσμεύουν την ενέργεια του φωτός για να διασπάσουν τελικά το νερό σε υδρογόνο και οξυγόνο.
Το υδρογόνο ενώνεται πρώτα με το διοξείδιο του άνθρακα και στη συνέχεια με το οξυγόνο, σχηματίζοντας γλυκόζη που είναι βασικό σάκχαρο και βασική πηγή ενέργειας.
Ένα μέρος οξυγόνου πλεονάζει από αυτή τη διαδικασία και επιστρέφει στο νερό όπου θα χρησιμοποιηθεί από τα βακτήρια και τα ζώα ή θα επιστρέψει στην ατμόσφαιρα από την επιφάνεια του νερού.
Η γλυκόζη που παράγεται από τη φωτοσύνθεση είναι διαλυτή στο νερό και αν αποθηκευτεί σε μεγάλες ποσότητες θα απορροφήσει νερό, διογκώνοντας τα κύτταρα που την περιέχουν. Αυτό προφανώς είναι καταστροφικό για τα φυτά και γι’ αυτό τον λόγο η γλυκόζη  μετατρέπεται σε ένα αδιάλυτο άμυλο που μεταφέρεται σε διάφορα μέρη του φυτού για αποθήκευση.
Στις περισσότερες περιπτώσεις αυτό συμβαίνει στο ανώτερο τμήμα των ριζών.

Mια άλλη σημαντική ιδιότητα που διαθέτουν τα φυτά είναι ο φωτοτροπισμός, ο προσανατολισμός ή η ροπή των μερών ενός φυτού προς την πηγή του φωτός.

Βασικά θρεπτικά στοιχεία

Ασβέστιο
Είναι ζωτικό στοιχείο που χρησιμοποιείται απ’τα φυτά στο σχηματισμό του κυτταρικού τοιχώματος. Μπορεί ίσως να ενεργοποιεί κάποια ένζυμα.
Παρόλο  που το ασβέστιο βρίσκεται σε επαρκή ποσότητα στα περισσότερα αποθέματα νερού, μπορεί να υπάρξει ανεπάρκεια αν για την πλήρωση του ενυδρείου χρησιμοποιείται μόνο νερό βροχής ή αντίστροφης όσμωσης.
Τα περισσότερα υποστρώματα που περιέχουν χαλίκι εκτός από το χαλαζιακό χαλίκι εμπεριέχουν κάποια ποσότητα ασβεστίου και αυτό σε συνδυασμό με μια έστω μικρή ποσότητα νερού βρύσης θα πρέπει να παρέχει επαρκή ποσότητα ασβεστίου για τα περισσότερα φυτά.
Στις περισσότερες περιπτώσεις το ασβέστιο δεν πρέπει να προστίθεται τεχνητά σε ένα ενυδρείο γιατί ένα πλεόνασμα θα μειώσει τη διαθεσιμότητα άλλων θρεπτικών ουσιών και θα αυξήσει τη σκληρότητα του νερού.
Απ’την άλλη κάποια φυτά που είναι προσαρμοσμένα σε περιβάλλον με σκληρό νερό, δεν είναι ικανά να συλλέξουν το ασβέστιο αποδοτικά σε συνθήκες χαμηλής συγκέντρωσης του.
Γι’ αυτό είναι σημαντικό να λαμβάνουμε υπόψη τις ανάγκες του κάθε φυτού και να προσπαθούμε να τις προσομοιώσουμε όσο γίνεται καλύτερα.
 
Υδρογόνο
Πηγή του υδρογόνου για τα φυτά είναι το νερό (Η2Ο) και χρησιμοποιείται κυρίως ως συστατικό υλικό των κυττάρων. Σα συνθετικό του νερού είναι εύκολα διαθέσιμό σε ένα ενυδρείο και δε χρειάζεται κάποια άλλη προσθήκη.   

ʼνθρακας
Χρησιμοποιείται από όλους τους ζωντανούς οργανισμούς σα βασικό συστατικό και αποτελεί το 40-50% της αποξηραμένης βιολογικής μάζας ενός φυτού.
Σε ποσοτικούς όρους ο άνθρακας είναι μακράν το πιο βασικό συστατικό.
Τα φυτά αποσπούν άνθρακα από το διοξείδιο του άνθρακα το οποίο διασπάται σε οξυγόνο και άνθρακα μέσω της διαδικασίας της φωτοσύνθεσης.
Παρόλο που τα φυτά χρειάζονται και οξυγόνο η ποσότητα που απαιτούν είναι ελάχιστη και το περισσότερο αποβάλλεται με μορφή φυσαλίδων αερίου από τα φύλλα.
Καθώς το διοξείδιο του άνθρακα είναι αέριο, η ποσότητα που εμπεριέχεται στον υδάτινο όγκο επηρεάζεται από την ανταλλαγή αερίων στην επιφάνεια του όγκου αυτού.
Αν η επιφάνεια του νερού αναταράσσεται η ανταλλαγή αυτή μεγαλώνει με αποτέλεσμα τα επίπεδα CO2 του νερού να αυξηθούν ή να πέσουν ανάλογα με τα επίπεδα  CO2 της ατμόσφαιρας με την οποία έρχεται σε επαφή.
Για να μπορέσουν τα φυτά να αποσπάσουν επαρκή ποσότητα  CO2,  τα επίπεδα αυτού στο νερό χρειάζεται να είναι πολύ υψηλότερα από αυτά που η φυσιολογική ατμόσφαιρα επιτρέπει.
Αυτό σημαίνει ότι το CO2 θα πρέπει να εισαχθεί στο νερό από κάποια άλλη πηγή.
Στη φύση όπως και στο ενυδρείο εισάγεται στο νερό σαν αποτέλεσμα της διάσπασης των οργανικών αποβλήτων από τα βακτήρια και από την αναπνοή φυτών και ζώων.
Τα φυτά έχουν διάφορες μεθόδους για να δεσμεύουν CO2 όπως την απευθείας απορρόφηση από το υπόστρωμα μέσω των ριζών, την απορρόφηση από το νερό μέσω των φύλλων και μέσω της διάσπασης των διττανθρακικών αλάτων που περιέχονται στο νερό.
Παρόλο που η συγκέντρωση CO2 είναι μεγαλύτερη στο υπόστρωμα λόγω της μεγάλης συγκέντρωσης οργανικής ύλης, δε διαχέεται εύκολα και δεν είναι πάντα διαθέσιμο σε επαρκή ποσότητα στις περιοχές που οι ρίζες κατορθώνουν να φτάσουν.
Ο πιο αποδοτικός τρόπος για να το αποκτήσουν τα φυτά είναι μέσω των φύλλων κατευθείαν από το νερό που τα περιβάλλει.
Στις περισσότερες περιπτώσεις η ανάπτυξη των φυτών σε ένα ενυδρείο περιορίζεται από τη διαθέσιμη ποσότητα CO2 και είναι απαραίτητο να εισαχθεί με τεχνητούς τρόπους ώστε να αυξηθεί η φωτοσύνθεση.

Μαγνήσιο
Είναι ένα ζωτικό στοιχείο για όλα τα φυτά που παίζει ρόλο σε διάφορες σημαντικές λειτουργίες και είναι βασικό συστατικό της χλωροφύλλης. Επίσης ενεργοποιεί ένζυμα που σχηματίζουν λιπαρά, έλαια και άμυλο.
Είναι στοιχείο που περιέχεται στο σκληρό νερό και συνήθως σε επίπεδα ανάλογα του ασβεστίου. Παρόλα αυτά τα επίπεδα μαγνησίου εξαρτώνται από τις εκάστοτε τοπικές συνθήκες και είναι δύσκολο να ξέρεις πότε χρειάζεται επιπλέον προσθήκη.
Στην αγορά υπάρχουν ειδικά τέστ που μετράνε τα επίπεδα μαγνησίου. Το ιδανικό επίπεδο σε ένα φυτεμένο ενυδρείο  θα πρέπει να είναι 5-25 mg/lt.
Ένα υπόστρωμα πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά ή ειδικό χώμα για ενυδρεία θα παρέχει μια διαρκή προμήθεια σε μαγνήσιο. Εναλλακτικά κυκλοφορούν διάφορα  λιπάσματα στην αγορά υγρά ή σε μορφή ταμπλέτας.
Μια υπέρβαση των ορίων μαγνησίου θα έχει ως αποτέλεσμα να μειώσει τη διαθεσιμότητα άλλων θρεπτικών ουσιών ειδικά του Καλίου. Ένα φαινόμενο που παρατηρείται πολύ συχνά .

ʼζωτο
Ένα από τα βασικά στοιχεία που απαιτείται από όλα τα φυτά για καλή ανάπτυξη και υγεία.
Χρησιμοποιείται βασικά στην παραγωγή πρωτεϊνών και νουκλεικών οξέων και αποτελεί το 1-2% της αποξηραμένης μάζας του φυτού.
Τα φυτά δεν απορροφούν το άζωτο στη φυσική του κατάσταση (Ν2) αλλά μπορούν να το αποκτήσουν από διάφορες χημικές ενώσεις όπως η Αμμωνία, Αμμώνιο, Νιτρώδη, Νιτρικά. Τα περισσότερα το παίρνουν με τη μορφή αμμώνιου και νιτρικών και παρόλο που οι προτιμήσεις αλάζουν ανάλογα το είδος, η πλειονότητα των φυτών προτιμά ως πηγή αζώτου το αμμώνιο.
Ο βασικός λόγος γι’αυτό είναι οτι τα φυτά χρησιμοποιούν το αμμώνιο για να συνθέσουν πρωτεΐνες και αν το άζωτο απορρόφηθεί με τη μορφή νιτρικών τα φυτά θα πρέπει να ξοδέψουν ενέργεια για να τα μετατρέψουν πάλι σε αμμώνιο.
Στο ενυδρείο το αμμώνιο προκύπτει από τα περιττώματα των ψαριών καθώς και από την αποσύνθεση οργανικής ύλης όπως φύλλα, υπολείμματα τροφής.

Η Ομάδα του enidrio.gr αποτελείται από έμπειρους ιχθυολόγους, γεωπόνους και τεχνικούς-κατασκευαστές ενυδρείων - email: info@enidrio.gr


Gravity.gr - interactive web